Đồng bào thôn Phiêng Lang làm đường bê-tông nông thôn.

Nhìn lại, đầu năm 2010, xã Khuôn Lùng được Đảng bộ huyện Xín Mần chọn làm điểm xây dựng NTM. Điểm xuất phát năm 2010, tại Khuôn Lùng là 55% tỷ lệ hộ nghèo; thu nhập bình quân đầu người đến năm 2013 mới chỉ đạt khoảng 14,5 triệu đồng/người/năm. Hạ tầng gồm điện, đường, trường, trạm, thuỷ lợi kênh mương nội đồng, nhà ở, nước sinh hoạt... đều khó khăn; thu ngân sách địa phương gần như không có... Trước khó khăn trên, Đảng bộ huyện Xín Mần đã tăng cường các đồng chí lãnh đạo cấp uỷ thay phiên xuống Khuôn Lùng bám trụ cùng nhân dân quyết tâm xây dựng NTM. Sau nhiều lần họp bàn, nhân dân đã thống nhất huy động nguồn lực tại chỗ để xây dựng NTM. Nguồn lực tại chỗ bao gồm đất đai, sức lao động, tập trung mở đường, làm trường học, xây bể nước, kênh mương và tăng gia sản xuất. Tập trung vào phát triển sản xuất là bước đi hàng đầu để tích tụ nguồn lực nhằm tái đầu tư là cách làm hiệu quả. Đã có rất nhiều mô hình chăn nuôi lợn, trâu, bò theo quy mô trang trại đem lại hiệu quả kinh tế cao. Nhiều gia đình đã thực hiện thâm canh chè theo hướng VietGap được thị trường đón nhận. Hình thức tổ chức sản xuất cánh đồng mẫu thực hiện “5 cùng” đem lại nhiều lợi ích cho người nông dân, giúp họ giảm chi phí, tăng năng suất cây trồng. Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm tại chỗ được 1.469/1.580 lao động trong độ tuổi, đạt trên 90% lao động có việc làm, thu nhập ổn định. Nhờ các giải pháp sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi, việc làm tại chỗ ổn định đã nâng thu nhập bình quân đầu người trong xã từ 14,5 triệu đồng năm 2013 lên 23 triệu đồng/người/năm vào năm 2015. Phong trào “ Nhà sạch – Vườn đẹp” lan rộng đến từng gia đình, từng thôn bản. Đến nay, Khuôn Lùng không còn nhà tạm, không nhà dột nát. Phong trào hiến đất, hiến của, góp công xây dựng hạ tầng đường, trạm, kênh mương nội đồng nổi lên như một “công trường thu nhỏ” khắp 6 thôn bản ở Khuôn Lùng kéo dài trong gần 6 năm liên tục. Trong đó, mở mới và cứng hoá trên 80,2% đường ngõ, xóm; trên 50,2% hệ thống đường liên thôn bản và trên 50,8% hệ thống kênh mương thuỷ lợi. Xây dựng nhà văn hoá, sân vận động, làm chợ xã đều từ huy động sức dân. Để hoàn thành 2/3 trường học đạt Chuẩn Quốc gia về giáo dục đều có sức dân, công, của đóng góp từ nhân dân và sự hỗ trợ từ Nhà nước, các doanh nghiệp và HTX...

Tính đến thời điểm hiện nay, nhân dân xã Khuôn Lùng đã huy động trên 7,3 tỷ đồng gồm: Hiến đất, góp công xây dựng NTM. Đồng thời, tập trung các nguồn lực đầu tư, lồng ghép các chương trình phát triển hỗ trợ Khuôn Lùng phát triển kinh tế, xã hội. Tính đến nay, tổng vốn huy động vào Khuôn Lùng đã đạt trên 31 tỷ 953 triệu đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là 500 triệu đồng, vốn ngân sách huyện là 24 tỷ đồng; vốn các doanh nghiệp, HTX đóng góp là 160 triệu đồng; vốn nhân dân đóng góp là 7 tỷ 360 triệu đồng.

Qua kiểm tra, chấm điểm đánh giá sơ bộ đầu tháng 8.2016 của huyện Xín Mần, xã Khuôn Lùng hiện nay đã hoàn thành 19 tiêu chí xây dựng NTM theo kế hoạch đề ra. Huyện Xín Mần và xã Khuôn Lùng đang đề nghị UBND tỉnh, các ban, ngành liên quan đánh giá để công nhận xã Khuôn Lùng đã hoàn thành xây dựng NTM vào quý III.2016.

Có thể nói, bài học kinh nghiệm trong xây dựng NTM ở Khuôn Lùng là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở đã tạo nên sức mạnh to lớn để Khuôn Lùng xây dựng thành công NTM. Xây dựng NTM ở Khuôn Lùng còn là nơi tập hợp sức dân, trí dân và là nơi thực thi, phát huy dân chủ ở cơ sở để xây dựng quê hương, đất nước. Trong đó, việc “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” đã đưa Khuôn Lùng vượt qua mọi khó khăn, thách thức. Bài học từ Đảng kiến tạo – Dân dựng xây vẫn mãi là bài học mang tính “thời sự luôn đúng” trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.